Objelerin ilkel çevirileri

Objeler obj1 + obj2 gibi toplanırsa, obj1 - obj2 gibi çıkarılırsa veya alert(obj) gibi yazdırılırsa ne olur?

Objeler içerisinde bu çevirimi yapan özel metodlar bulunmaktadır.

Tip Dönüşümleri bölümünde sayısal, karakter ve boolean çevrimleri gösterildi. Fakat objeler için daha sonra değilineceği söylendi. Şimdi objeler ve semboller hakkında bilginiz olduğuna göre bunu anlaması daha da kolay olacaktır.

Objeler için boolean çevirimi bulunmamaktadır çünkü tüm objeler boolean dahilinde true’dur. Bundan dolayı sadece sayısal ve karakter çevrimleri mevcuttur.

Sayısal çevirim obje çıkarıldığında veya metematiksel fonksiyonlar uygulandığında meydana gelir. Örneğin Date objesi (Tarih ve Zaman bölümünde anlatılacak) çıkarılabilir ve date1-date2 bu iki tarih arasındaki zaman farkını verir.

Karakter dizisi çevirimi için – genelde alert(ob) çağırıldığında meydana gelir.

ToPrimitive

Objenin ilkel bir tip olarak gerekli olduğu durumlarda, örneğin alert veya matematiksel uygulamalarda, ToPrimitive algoritması kullanılarak bu işlem yapılır. (Özellikleri)

Bu algoritma özel bir obje metodu ile ilkel tipe çevrimi düzenlememizi sağlar.

Duruma bağlı olarak, bu çevirime “ipucu(hint)” da denir.

Üç çeşidi vardır:

"karakter dizisi" – string

Uygulama karakter dizisi bekliyorsa, objeden karakter dizisine çeviri yapmak gerekmektedir. Örneğin alert:

// çıktı
alert(obj);

// veya obje özellik anahtarı olarak kullanıldığında.
digerObj[obj] = 123;

"sayı" – number

Eğer bir uygulama sayı bekliyorsa, objeden sayıya çevrilmelidir. Genelde aşağıdaki gibi matematiksel işlemlerde kullanılır:

// doğrudan çeviri
let num = Number(obj);

// matekatiksel işlemler için
let n = +obj;
let delta = tarih1 - tarih2;

// karşılaştırmalarda
let greater = kullanici1 > kullanici2;

"varsayılan" – default

Çok nadir olmakla birlikte operatör ne beklediği konusunda “emin olmayabilir”

Örneğin, binary + karakter dizisi için birleştirme işlemi yaparken sayı için toplama işlemi yapar, bunden dolayı hem karakter hem sayı olabilir. Veya objeyi karakter, sayı veya sembol ile == şeklinde karşılaştırırken

// binary toplama
let toplam = araba1 + araba2;

// obj == karakter/sayı/sembol
if (kullanici == 1) { ... };

Büyüktür/küçüktür operatörü <> karakter ve sayı ile çalışabilir. Fakat yine de default değil de sayı ipucunu kullanır. Bu tarihsel nedenlerden ötürü böyledir.

Pratikte tüm objeler ( Date objesi hariç ) "default" çevrimini“number”` çevrimi ile aynı şekilde yaparlar.

Sadece üç çeşit ipucu(hint) bulunmaktadır. boolean bulunmamaktadır, çünkü her obje zaten boolean true döndürür. "default" ve "number" için de aynı olduklarını varsayarsanız, sadece iki çevrim bulunmaktadır.

Çevrimi yapabilmek için JavaScript üç obje metodu bulup çağırmaya çalışır"

1. Eğer obj[Symbol.toPrimitive](hint) metodu varsa çağır,
2. Eğer yoksa ve ipucu(hint) karakter ise
   • obj.toString() ve obj.valueOf() metodlardan hangisi varsa çalıştır.
3. Eğer ipucu(hint) "number" veya "default" ise
   • obj.valueOf() ve obj.toString() metodlarından hangisi varsa çalıştır.

Symbol.toPrimitive

Symbol.toPrimitive adında bir metod var ve bu metod çeviri metodunu adlandırmak için kullanılır. Örneğin:

obj[Symbol.toPrimitive] = function(hint) {
  // ilkel bir tip döndür.
  // ipucu(hint) = "string", "number" veya "default"
}

Örneğin kullanici objesi için bunu uygulayacak olursak:

let kullanici = {
  isim: "İhsan",
  para: 1000,

  [Symbol.toPrimitive](hint) {
    alert(`ipucu: ${hint}`);
    return hint == "string" ? `{isim: "${this.isim}"}` : this.para;
  }
};

// demo
alert(kullanici); // ipucu: string -> {isim: "İhsan"}
alert(+kullanici); // ipucu: number -> 1000
alert(kullanici + 500); // ipucu: default -> 1500

Koddan da gördüğünüz üzere kullanici çeviriye göre karakter veya para olabiliyor. Tek bir metod kullanici[Symbol.toPrimitive] tüm çeviri durumlarını karşılıyor.

toString/valueOf

toString ve valueOf gibi metodlar ilk JavaScript çıktığı zamandan kalma metodlardır. Sembol değillerdir( O zamanlar sembol yoktu), yani normal metodlardır. Eski tip çevirim düzenlemesi yapabilmenize olanak verir.

Eğer Symbol.toPrimitive yoksa JavaScript aşağıdaki metodları bulmaya çalışır:

• toString -> valueOf “string” ipuçları için.
• valueOf -> toString diğer hallerde.

Örneğin, kullanici objesinin içinde toString ve valueOf nasıl yazılacağı aşağıda gösterilmiştir:

let kullanici = {
  isim: "İhsan",
  para: 1000,

  // hint="string" için
  toString() {
    return `{isim: "${this.isim}"}`;
  },

  // hint="number" veya "default" için
  valueOf() {
    return this.para;
  }

};

alert(kullanici); // toString -> {isim: "İhsan"}
alert(+kullanici); // valueOf -> 1000
alert(kullanici + 500); // valueOf -> 1500

Genelde tek bir “hepsini yakala” metodu ile tüm çeviriler yapılmak istenir. Bu durumda toString metodu kullanılabilir:

let kullanici = {
  isim: "İhsan",

  toString() {
    return this.isim;
  }
};

alert(kullanici); // toString -> İhsan
alert(kullanici + 500); // toString -> İhsan500

Eğer Symbol.toPrimitive ve valueOf yoksa toString metodu objeleri ilkel tiplere çevirmeye çalışır.

Dönüş Tipleri

İlkel tip çevrilerinde bilinmesi gereken en önemli olay bu metodların illa da ipucunda alınan tiplere dönüştürmesine gerek yoktur.

toString() illa karakter döndürecek diye veya Symbol.toPrimitive içerisinde eğer ipucu sayı ise sayı döndürecek diye bir kural yoktur.

Tek zorunlu nokta bu metodların ilkel tip döndürmesidir

Bu ilkel değeri alan operatör işine devam eder ve eğer gerekliyse başka çeviriler de yapabilir.

Örneğin:

• Matematiksel operatörler( binary toplama dışında) ToNumber çevrimini kullanır:

  let obj = {
    toString() { // diğer metodlar yoksa karakter çevirimini bu metod yapar.
      return "2";
    }
  };
  
  alert(obj * 2); // 4, ToPrimitive  "2" verir, sonra bu 2 olur.

• Binary toplama ilkel tipi kontrol eder – eğer karakter dizisi ise birleştirir diğer türlü sayılar için ToNumber çalışır.

  Karakter dizisi örneği:

  let obj = {
    toString() {
      return "2";
    }
  };
  
  alert(obj + 2); // 22 (ToPrimitive karakter dizisi dönderdi => birleştirme)

  Sayı örneği:

  let obj = {
    toString() {
      return true;
    }
  };
  
  alert(obj + 2); // 3 (ToPrimitive boolean dönderdi, string değil => ToNumber)

Özet

Obje-ilkel tip çevrimi, ilkel tip bekleyen çoğu fonksiyon ve operatör tarafından otomatik olarak yapılmaktadır.

3 çeşit ipucu(hint) bulunmaktadır:

• "string" ( alert ve diğer karakter çevrimleri için)
• "number" (matematiksel)
• "default" (sadece birkaç operatör)

Hangi operatörün hangi ipucunu kullanacağı doğrudan bildirilmiştir. Fakat bir kaç operatör vardır ki “ne beklemesi gerektiğini bilemez” bunlar "default" ipucunu kullanmaktadır. Genelde objeler "default" ve "number" ipu.larını aynı şekilde uygularlar böylece pratikte ikisi aynı şekilde işler.

Çevirme algoritması:

1. Eğer obj[Symbol.toPrimitive](hint) metodu varsa çağır,
2. Eğer yoksa ve ipucu(hint) karakter ise
   • obj.toString() ve obj.valueOf() metodlardan hangisi varsa çalıştır.
3. Eğer ipucu(hint) "number" veya "default" ise
   • obj.valueOf() ve obj.toString() metodlarından hangisi varsa çalıştır.

Genelde tek bir “hepsini yakala” metodu ile tüm çeviriler yapılmak istenir. Böylece insan tarafından okunabilir gösterimi çıkarılabilir. Bu loglama için oldukça yararlıdır.