Eski tip "var"

İlk bölümde degiskenler altında üç çeşit değişken tanımlama yöntemi olduğundan bahsedilmişti.

1. let
2. const
3. var

let ve const Sözcüksel Ortam anlamında birbiri ile tam olarak aynıdır.

Fakat var bunlardan çok farklıdır. Bunun dilin ilk oluşmaya başladığı zamanlara dayanır. Genelde modern stilde pek kullanılmazlar fakat yine de arada sırada görebilirsiniz.

Eğer böyle bir yazımla karşılaşmayacağınıza eminseniz bu bölümü geçebiir veya sonra tekrar gelebilirsiniz.

İlk görüşte var let ile benzer şekilde çalışıyormuş gibi görünür. İkisi de değişken tanımlamaya yarar:

function selamVer() {
  var terim = "Merhaba"; // yerel değişken "let" yerine "var" kullanılmıştır.
  alert(terim); // Merhaba
}

selamVer();

alert(terim); // Hata! terim tanımlı değil.

…Fakat farklılık tam da burada ortaya çıkar.

“var”'ın blok kapsamı yoktur

var ya fonksiyon içinde yada globalde tanımlanır, diğer türlü tüm bloklar içerisinden erişilebilir.

Örneğin:

if (true) {
  var test = true; // "let" yerine "var" kullanıldı
}

alert(test); // true, değişken if'ten sonra da varlığına devam etti.

Eğer 2. satırda let test kullanılsaydı alert içerisinde görünür olmazdır. Fakat var kod bloğunu görmezden gelir. Bundan dolayı global bir test değişkeni olmuş olur.

Aynı şekilde döngüler için de var döngünün dışında da erişilebilirdir:

for(var i = 0; i < 10; i++) {
  // ...
}

alert(i); // 10,"i" döngüden sonra görülebilirdir, evrensel değişken olarak çalışır.

Eğer fonksiyonun içinde bir if bloğu varsa bu durumda var fonksiyon seviyesinde bir değişken olur:

function selamVer() {
  if (true) {
    var terim = "Merhaba";
  }

  alert(terim); // çalışıyor
}

selamVer();
alert(terim); // Hata: terim tanımlı değildir.

Eğer if, for’a rağmen çalışan var değişkenleri görürseniz bunun nedeni önceden JavaScript’te blokların Sözcüksel Ortama dahil olmamasındandır.

“var” fonksiyon çalışmaya başladığında işlenir.

var tanımları fonksiyon ( veya script ) çalıştığında tanımlanır.

Diğer bir deyişle var değişkenleri fonksiyon başlangıcında tanımlanır, tanımın nerede olduğu önemli değil. ( iç içe fonksiyonları hariç tabi )

Aşağıdaki koda bakarsanız:

function selamVer() {
  terim = "Merhaba";

  alert(terim);

  var terim;
}

…Teknik olarak aşağıdaki gibidir.

function selamVer() {
  var terim;

  terim = "Merhaba";

  alert(terim);
}

…Hatta şu şekilde de olabilir:

function selamVer() {
  terim = "Merhaba"; // (*)

  if (false) {
    var terim;
  }

  alert(terim);
}

Bu davranışa “yükseltilme” davranışı da denir, çünkü tüm var ile tanımlamalar fonksiyonun başına “yükseltilme”

Bundan dolayı yukarıdaki örnekte if(false) hiçbir zaman çalışmayacaktır, zaten önemli de değildir. İçinde bulunan var fonksiyonun başında işlenir. Yani (*) anında zaten terim değişkeni vardır.

Tanımlar yükseltilir fakat atamalar yükseltilmez

Bir örnekle göstermek gerekirse:

function selamVer() {
  alert(terim);

  var terim = "Merhaba";
}

selamVer();

var terim = "Merhaba" iki tane aksiyon barındırır:

1. Değişken tanımlama var
2. Değişken atama =.

Tanımlama “yükseltilme” işlemi ile fonksiyon başlangıcında yapılır. Fakat atama kod neredeyse orada yapılır. Bundan dolayı kod aslında tam olarak aşağıdaki gibi çalışır:

function selamVer() {
  var terim; // tanımalma başlangıçta çalışır.

  alert(terim); // tanımsız

  terim = "Merhaba"; // ...atama burada yapılır.
}

selamVer();

Tüm var tanımları fonksiyon başladığında işlendiğinden dolayı, istenildiği yerlere bu değişkenlere erişim bulunmaktadır. Fakat değişkenler atama yapılana kadar tanımsızdır ( undefined ).

Yukarıdaki her iki alert örneği de hatasız çalışmaktadır çünkü terim mevcuttur. Değeri atanmadığından undefined göstermiştir.

Özet

var’ın iki tane ana farklılığı mevcuttur:

1. Değişkenlerin blok limiti yoktur. En düşük fonksiyon içerisinden görünebilirler. Yani aynı fonksiyon içerisinde farklı bir bloğun içinde yazılsa bile fonksiyon içinden erişilebilmektedir.
2. Değişkenlerin tanımlanması fonksiyon başladığında gerçekleşir.

Evrensel obje söz konusu olduğunda bir farklılık bulunmaktadır bunu bir sonraki bölümde göreceğiz.

Bu farklılıklar aslında kötüdür. Öncelikle blok seviyesinde değişken yaratılmamaktadır. “Yükseltme” olayı hataya neden olabilmektedir. Bundan dolayı yeni kodlarda var çok nadir olarak kullanılır.