Gerisi parametreleri ve yayma operatörleri

Çoğu JavaScript fonksiyonu istenilen sayıda argümanın yazılabilmesini desteklemektedir.

Örneğin:

• Math.max(arg1, arg2, ..., argN) – en büyük sayıyı döndürür.
• Object.assign(dest, src1, ..., srcN) – src1..N'in özelliklerini dest'e kopyalar.
• …vs.

Bu bölümde biz fonksiyonlarımızda bunları nasıl kullanabiliriz konusu üzerinde durulacaktır. Daha da önemlisi böyle fonksiyonlar ile nasıl rahat bir şekilde çalışılabilir bu gösterilecektir.

Gerisi Parametreleri ...

Fonksiyon istenildiği kadar argüman ile çağırılabilir, nasıl tanımlandığı önemli değidlir.

Aşağıdaki gibi:

function topla(a, b) {
  return a + b;
}

alert( topla(1, 2, 3, 4, 5) );

Çok fazla argüman yazdınız diye bir hata almazsınız. Fakat hesaplarken tabi ilk iki argüman işleme dahil olacaktır.

Geri kalanlar fonksiyon içerisinde ... ile gösterilebilir. Kelime anlamıyla “geri kalanları diziye al” anlamına gelir.

Örneğin tüm elemanları args dizisine almak için:

function hepsiniTopla(...args) { // args dizinin ismi
  let topla = 0;

  for(let arg of args) topla += arg;

  return topla;
}

alert( hepsiniTopla(1) ); // 1
alert( hepsiniTopla(1, 2) ); // 3
alert( hepsiniTopla(1, 2, 3) ); // 6

İlk parametreyi değişken olarak, geri kalanlar dizi olarak alınabilir.

Aşağıda ilk iki değişken alınır geriye kalanlar ise basliklar'a atanır:

function showName(adi, soyadi, ...basliklar) {
  alert( adi + ' ' + soyadi ); // Julius Caesar

  // geri kalanlar basliklar degiskenine atanır.
  // Ör: basliklar = ["Konsil", "İmparator"]
  alert( basliklar[0] ); // Konsil
  alert( basliklar[1] ); // İmparator
  alert( basliklar.length ); // 2
}

showName("Julius", "Caesar", "Konsil", "İmparator");

function f(arg1, ...rest, arg2) { // ...rest'ten sonra args ?!
  // error
}

“arguments” değişkeni

arguments adında dizi benzeri bir obje yer almaktadır. Bu obje tüm argümanları indeksine göre tutar.

Örneğin:

function argumanIsimleri() {
  alert( arguments.length );
  alert( arguments[0] );
  alert( arguments[1] );

  // Döngüye de alınabilir
  // for(let arg of arguments) alert(arg);
}

// shows: 2, Julius, Caesar
argumanIsimleri("Julius", "Caesar");

// shows: 1, Ahmet, tanimsiz (ikinci bir argüman yok.)
argumanIsimleri("Ahmet");

Önceden, geriye kalanlar parametresi eklenmemişti, arguments değişkeni tüm argümanların alınacağı yegane yöntemdi.

Hala çalışmakta ve eski şekliyle kullanılabilir.

Fakat olumsuz tarafı, tam olarak dizi olmamasından dolayı dizilere ait bazi fonksiyonlar çağırılamaz. Örneğin arguments.map(...) mümkün değildir.

Ayrıca tüm argümanları alır, önceki geriye kalan parametrelerdeki gibi istenilen argüman başka bir değişkene atanamaz.

Eğer böyle bir özelliğe ihtiyacınız varsa bu durumda geriye kalanlar parametrelerini kullanmanız önerilir.

function f() {
  let showArg = () => alert(arguments[0]);
  showArg();
}

f(1); // 1

Yayma Operatörleri

Geriye kalan parametrelerden nasıl dizi oluşturulacağını bir önceki bölümde gördünüz.

Bazen bunun tam tersini yapmak gerekebilir.

Örneğin Math.max fonksiyonu listede bulunan en büyük sayıyı dönmeye yarar:

alert( Math.max(3, 5, 1) ); // 5

Diyelim ki bir diziniz var [3, 5, 1] olsun. Math.max çağırıldığında ne olur.

Olduğu gibi bu dizi paslanırsa çalışmaz, çünkü Math.max sayısal argüman listesi bekler, dizi değil:

let arr = [3, 5, 1];

alert( Math.max(arr) ); // NaN

… Ayrıca Math.max(arg[0], arg[1], arg[2]) gibi sürekli indeksini elle yazacak haliniz yok, çünkü kaç tane olduğunu bilemeyebilirsiniz. Kodunuz çalıştıkça belki daha fazla olabilir veya daha az da olabilir bu durumda ortaya çirkin bir kod çıkacaktır.

Yayma operatörü bu durumda yardıma koşar. Geriye kalanlar parametrelerine benzer, ...'yi bu da kullanır fakat tam olarak zıttıdır.

Fonksiyon çağırıldığında ...arr şeklinde kullanılırsa, döngüye alınabilir arr argüman listesi şekline dönüşür.

Math.max fonksiyonu için:

let arr = [3, 5, 1];

alert( Math.max(...arr) ); // 5 (diziyi argüman listesine çevirdi)

Ayrıca bu şekilde birçok dizi fonksiyona gönderilebilir:

let arr1 = [1, -2, 3, 4];
let arr2 = [8, 3, -8, 1];

alert( Math.max(...arr1, ...arr2) ); // 8

…Ayrıca yayma operatörü ile normal operatörleri birlikte kullanabilirsiniz:

let arr1 = [1, -2, 3, 4];
let arr2 = [8, 3, -8, 1];

alert( Math.max(1, ...arr1, 2, ...arr2, 25) ); // 25

Operatörler dizileri birleştirmek için de kullanılabilirler.

let arr = [3, 5, 1];
let arr2 = [8, 9, 15];

let merged = [0, ...arr, 2, ...arr2];

alert(merged); // 0,3,5,1,2,8,9,15 (0, then arr, then 2, then arr2)

Yukarıdaki örnekte dizi kullanarak yayma operatörü gösterilmiştir. Sadece dizi değil her döngüye alınabilen üzerinde bu işlem yapılır.

Örneğin, aşağıdaki yayma operatörü metini karakterlerin dizisi şekline çevirir

let str = "Hello";

alert( [...str] ); // H,e,l,l,o

Yayma operatörü içte döngü ile elemanları alır, aynı for..of'ta olduğu gibi.

Bundan dolayı, karakter for..of kullanıldığında ...str "h","e","l","l","o" şekline çevrilir. Karakter listesi dizi olarak tanımlanır [...str]

Bu iş için Array.from'da kullanılabilir. Çünkü Array.from döngüye alınabilenleri ( karakter dizisi gibi) dizi yapar:

let str = "Hello";

// Döngüye alınabilenleri dizi haline getirir.
alert( Array.from(str) ); // H,e,l,l,o

Sonuç [...str] ile aynıdır. Fakat Array.from(obj) and [...obj] ince bir fark bulunmaktadır.

• Array.from hem dizi-benzerlerinde hem de döngüye alınabilirlerde ( array-likes, iterables ) kullanılabilirler.
• Yayma operatörü ise sadece döngüye alınabilirlerde uygulanır.

Bundan dolayı, bir şeyi diziye çevirmek için Array.from kullanmak daha mantıklı olacaktır.

Özet

"..."'karakterlerini kodda görünce bunların geriye kalan veya yayma karakterleri olduğu söylenebilir.

Bunların ayrımını daha kolay yapabilmek için

• Eğer ... fonksiyonun sonunda yer alırsa “geriye kalanlar” parametresidir ve geriye kalanlar diziye alınırlar.
• Eğer ... fonksiyon çağrımında veya benzeri bir olayda kullanılırsa buna “yayma operatörü” denir ve diziyi listeye çevirir.

Kalıpların kullanılması:

• Geriye kalan parametresi isteğe göre argüman girilmesine yardımcı olur.
• Yayma operatörü diziyi normalde argüman listesi bekleyen fonksiyona atmaya yarar.

Birlikte parametrelerin dizisi ve listesi arasında dolanırlar.

Tüm argümanlar arguments içerisinde de yer alır.